02 nov 3-daagse Compassietraining met Erik van den Brink

“Wanneer onze professionaliteit wankelt – compassie in actie”

Driedaagse intensive voor (coaches van) artsen met Erik van den Brink & Tine van Haegenborgh, georganiseerd door Doctors-4-Doctors

30 april – 2 mei 2026, Land Aan Zee, Burgh-Haamstede, Zeeland, NL

Inschrijven via formulier onderaan

Vijf kwaliteiten van authentieke professionaliteit

In deze driedaagse intensive staan vijf deugdelijke kwaliteiten centraal die van groot belang zijn voor de medische professionaliteit en een compassievolle, ethische houding. Deze kwaliteiten blijken scherpe randen te hebben en kunnen nogal plotseling omslaan in hun tegendeel wanneer we uit evenwicht raken. Joan Halifax (2018) sprak daarom van edge states, vaak vertaald als kantelpunten of klifrand-toestanden, wanneer:

1. gezond altruïsme overgaat in ongezond altruïsme,
2. gezonde empathie overgaat in ongezonde empathie,
3. integriteit overgaat in moreel lijden,
4. respect overgaat in respectloosheid, en
5. engagement (gezonde inzet) overgaat in burnout.

Staan we aan de gezonde kant van de metaforische klifrand dan hebben we vanaf de hoge positie het weidse uitzicht dat nodig is voor authentieke professionaliteit en medisch leiderschap. Vroeg of laat, overkomt het helaas de meesten van ons wel eens dat we over de rand (dreigen te) vallen. Op zich is dit gedeelde menselijkheid. Toch voelen we ons er vaak alleen mee staan. Dergelijke ervaringen kunnen ons serieus onderuithalen als ze tot overmatige schaamte, zelfkritiek en isolement leiden. Wanneer ze juist begrepen en begeleid worden, kunnen ze ook belangrijke kansen bieden voor groei en veerkracht. Juist wanneer we over de rand zijn gevallen en in crisis verkeren, kunnen wijsheid en mededogen in ons wakker worden, die de weg terug naar gezondheid wijzen en ‘wounded healers’ van ons maken. We vinden hier bij uitstek een terrein om mindful en compassievol communiceren in de praktijk te brengen, en bij te dragen aan gezondere relaties met onszelf en met collega’s met wie we samenwerken of die we begeleiden.

Compassie

Onder compassie, in de zin van mededogen (NB niet in de zin van medelijden), wordt verstaan 1. de gevoeligheid voor pijn en lijden, zowel van onszelf als van anderen, en 2. de bereidheid en moed om deze pijn en dit lijden te verlichten en te voorkomen. Het is niet overmatig dienstbaar zijn aan anderen en jezelf verwaarlozen. Het is ook niet zwelgen in zelfmedelijden ten koste van anderen. Het is de weg ontdekken hoe zorg voor jezelf en zorg voor anderen hand in hand kunnen gaan. Om lijden te verlichten en te voorkomen is ook wijsheid nodig. Soms is het heilzaam meer van iets te doen, soms juist minder. Soms wordt een zachte, tedere respons gevraagd, soms juist een krachtige. Compassie in deze zin is onontbeerlijk voor een gezonde relatie met onszelf, met elkaar, en met de wereld als geheel.

Interpersoonlijke mindfulness

Om onze communicatievaardigheden te verdiepen, willen we deze edge states met elkaar verkennen met behulp van de richtlijnen voor interpersoonlijke mindfulness: pauzeren, ontspannen, openen, afstemmen op het opkomen, aandachtig luisteren en waarachtig spreken (Van den Brink, 2020). Deze richtlijnen blijken eenvoudige, doch krachtige helpers bij het verbindend en effectief communiceren.

Leerdoelen

• Verdiepen van de professionele en ethische houding aan de hand van theoretisch begrip en ervaringsgericht verkennen van de vijf kwaliteiten voor authentieke professionaliteit en hun edge states.
• Begripsmatige en ervaringsgerichte verdieping van het mindfulness-based en compassiegericht omgaan met uitdagingen in ons beroepsmatig functioneren.
• Het leren werken met de richtlijnen voor interpersoonlijke mindfulness beoefening voor effectief en verbindend communiceren.

Voorwaarden voor deelname

• U bent geregistreerd arts of coach van artsen.
• U heeft zowel persoonlijke als beroepsmatige interesse in mindfulness- en compassiebeoefening. Eerdere ervaring met mindfulnessbeoefening is gewenst maar niet noodzakelijk.
• U bent bereid tot zelfonderzoek, inclusief de eigen kwetsbaarheden.
• U bent bereid tot deelname aan interpersoonlijke oefeningen. (U deelt uiteraard alleen wat u wilt delen.)
• U draagt zelf verantwoordelijkheid voor uw gezondheid en gaat respectvol om met de fysieke, emotionele en mentale grenzen van uzelf en anderen.

Werkvormen

Theoretische achtergronden en praktische oefeningen zijn in deze training nauw verweven en worden aangeboden in een afwisselende variatie van werkvormen: begeleide meditaties, reflectie-opdrachten, communicatieoefeningen in twee- of meertallen, korte powerpoint presentaties. De formele lestijd is 18 uren in totaal (do 5 ½ uur, vr 7 ½ uur, za 5 uur). Er is ook ruimte voor mindful bewegen/qigong {optioneel). Het wordt aanbevolen de informele tijd te besteden aan voortgaande oefening in zelfzorg en/of mindful communiceren.

Docenten

Erik van den Brink (1959) studeerde geneeskunde in Amsterdam, specialiseerde zich in psychiatrie in Engeland en werkte vanaf 1995 tot 2021 als psychiater-psychotherapeut in de ambulante ggz in Nederland. Hij schoolde zich onder meer in Solution Focused Therapy, Acceptance & Commitment Therapy, Compassion Focused Therapy en ontwikkelde zich tot mindfulnesstrainer bij internationaal vooraanstaande docenten. Hij was onder meer werkzaam bij het Centrum Integrale Psychiatrie van Lentis te Groningen en Het Behouden Huys, een psycho-oncologisch centrum te Haren. Hij was een pionier in mindfulness-based en compassiegericht werken in de ggz en traint al vele jaren zorgprofessionals op dit gebied in binnen- en buitenland. Zijn trainingen bij Doctors-4-Doctors worden hoog gewaardeerd. Samen met Frits Koster ontwikkelde hij Mindfulness-Based Compassionate Living (MBCL), een wetenschappelijk onderbouwde verdiepingstraining als vervolg op een basistraining in mindfulness. Hun boeken Compassievol leven (voor professionals met uitgebreide wetenschappelijk referenties; Van den Brink & Koster, 2016) en Compassie in je leven (een hulpboek voor breed publiek; Koster en Van den Brink, 2019) verschenen in diverse talen.

Website www.mbcl.nl.

Tine van Haegenborgh (1963) studeerde geneeskunde in Antwerpen en werkte na het afstuderen gedurende 4 jaar in Afrika (Soedan en Zimbabwe). Bij terugkeer begon ze te werken als huisarts tot heden. Eerst werkte ze als huisarts in combinatie met lesgeven bij Sensoa en als medewerker bij ITG (olv Peter Piot). Later volgde ze een therapeutische opleiding in Rotterdam en verdiepte ze zich in meditatie. Ze volgde de opleiding tot mindfulnesstrainer (MBSR) bij Edel Maex, en later de opleiding tot compassietrainer (MBCL) bij Frits Koster en Erik van den Brink. Ze heeft enkele jaren gewerkt bij D4D als intakearts en doet individuele begeleidingen na doorverwijzing.

Lesmateriaal

Deelnemers ontvangen digitaal handouts van de pp-presentatie en de volgende hoofdstukken:

• Van den Brink, E., & Koster, F. (2021). Compassie. In: Bohlmeijer, E., Jacobs, N., Walburg, J. & Westerhof, G. (Red.), Handboek positieve psychologie: theorie, onderzoek & interventies, pp. 295-314. Boom Uitgevers Amsterdam.
• Van den Brink, E. (2020). Interpersoonlijke mindfulness – Samen ontwaken. In F. Koster & J. Heynekamp (red): De kunst van mindful communiceren. Boom Uitgevers Amsterdam.
• Een samenvatting van Joan Halifax’ boek Edge States.

Niet inbegrepen, wel aanbevolen:

• Joan Halifax: Standing at the Edge – Finding Freedom Where Fear and Courage Meet, St Martin’s Press, 2018. (Nederlandse vertaling: Kantelpunten – Bevrijding op het snijpunt van angst en moed, Asoka, 2020.)